Հոդվածում քննվում են պոեզիայի կառուցվածքաբանական բնույթի մի քանի հարցեր, որոնցից գլխավորը տվյալ դեպքում, պոեզիայի «համընդհանուր կառուցվածք» հասկացությունն է, նրա «իդեալական մոդելը», որը իրացվում է կոնկրետ ստեղծագործությունների, տարբեր ուղղությունների, պոետական առանձին տեքստերի մեջ, որոնք դիտվում են որպես մեկ ամբողջական «իդեալական մոդելի» կոնկրետ մարմնավորումներ։ Պոեզիայի յուրաքանչյուր ստեղծագործություն դիտվում է որպես առանձին ներքին մակարդակների միասնություն, որի արտաքին կողմը՝ տեքստի լեզվական ամբողջությունն է, ներքին կողմը՝ այն ինֆորմացիան,որն ընկած է նրա խորքում որպես իմաստային հեռանկար կամ «զուգահեռ իրականություն»։Դա առանձնապես ուժեղ է արտահայտված սիմվոլիզմի մեջ, որի իմաստասիրական հենասյունը ներքին մակարդակն է (արտաքին աշխարհն իբրև սիմվոլների համակարգ)։ Այս դեպքում է որպես արևմտյան պոեզիայի (ըստ էության՝ քրիստոնեական մշակույթի ոլորտում գտնվող ժողովուրդների) որպես զարգացման անբաժանելի աստիճան, որի մեջ մտնում է նաև հայ մշակույթը (իբրև քրիստոնեական մշակույթի տրամաբանական զարգացման հետևանք)։ Այլ կերպ ասած՝ հայկական սիմվոլիզմը ոչ թե օտար ազդեցությունների արդյունք է, այլ նրա ներքին զարգացման անելանելի ու անխուսափելի օղակը։ Այս տեսակետից Վահան Տերյանի պոեզիան դիտվում է արդեն համաշխարհային պոեզիայի, ինչպես նաև նրա դրսևորման մեկ համակարգի՝ սիմվոլիզմի համատեքստում, հետևաբար նրա պոետական աշխարհը ոչ թե հետևանք է ինչ որ ազդեցությունների և օտարամոլ երևույթների, ինչպես թվում է որոշ հեղինակների, այլ գոյաբանական է: Այն կապված է հայ մշակույթի տրամաբանական զարգացման, նրա ներքին կյանքի և ընդհանուր հոգեմտավոր որոնումների հետ։

Բանալի բառերՎահան Տերյան Վյ. Սոլովյով Ա. Բլոկ սիմվոլիզմ բանաստեղծական մոդել պոեզիա տեքստ լեզու